తుఫాన్ అంటే సముద్రం ఊపిరి, ప్రకృతిలోని శ్వాస, అని చదివాను : వనం జ్వాలా నరసింహారావు

 తుఫాన్ అంటే సముద్రం ఊపిరి, ప్రకృతిలోని శ్వాస, అని చదివాను

వనం జ్వాలా నరసింహారావు  

(28-10-2025)

          సముద్రం లోతుల్లో సూర్యుడి వేడి, నీటి ఆవిరి, గాలి ఒత్తిడి, ఇవన్నీ కలిసి ఒక ‘చక్రం’ లా తిరిగే శక్తి పుడుతుంది. దీని చుట్టూ గాలులు ఉరకలు వేస్తాయి, వర్షం కురుస్తుంది, అలలు ఎగసిపడతాయి. ఇదే తుఫాన్. ఇది మొదట బలహీనంగా మొదలవుతుంది, అంటే, ‘తక్కువ ఒత్తిడి వాతావరణం’ (Low Pressure Area) అని అర్థం. తర్వాత సముద్రం వేడి నీరు ఎక్కువగా అందిస్తే అది ‘డిప్రెషన్’ అవుతుంది. ఇంకా బలపడితే ‘తుఫాన్, తీవ్ర తుఫాన్, అత్యంత తీవ్ర తుఫాన్’ గా ఎదుగుతుంది.

ఇలా ఎదుగుతూ అది సముద్రం నుంచి భూమి వైపు కదులుతుంది. భూమిని తాకిన క్షణాన్ని తుఫాన్ తీరం దాటింది అని చెబుతారు. భూమిపైకి వచ్చిన తర్వాత, సముద్రం వేడి గాలి దొరకక, తుఫాన్ క్రమంగా బలహీనపడుతుంది. గాలి వేగం తగ్గుతుంది, వర్షం విస్తరించి తేలికపడి పోతుంది. సులభంగా చెప్పాలంటే, తుఫాన్ అనేది జీవం లేని గాలిమాత్రం కాదు, అది ప్రకృతిలోని శ్వాస. ఆ శ్వాస ఏ దిశలో సాగుతుందో, ఎంత వేగంగా మారుతుందో అనే విషయం ప్రకృతే నిర్ణయిస్తుంది. మనిషి యంత్రాలు దానిని అంచనా మాత్రమే వేయగలవు, కాని నియంత్రించలేవు. అందుకే వాతావరణ శాఖ చెప్పే తుఫాన్ దిశ, తీరం దాటే సమయం కొన్నిసార్లు (చాలా సార్లు అనడం కూడా అతిశయోక్తి కాదేమో!) ‘ఒక అంచనా’ మాత్రమే, ‘నిర్ధారిత సత్యం’ కాదు.

క్లుప్తంగా అర్థం చేసుకోవాల్సిన కొన్ని అంశాలు:

తుఫాన్ తీరం దాటడం అంటే, సముద్రంలో పుట్టిన గాలి-వర్షాల తుఫాన్, భూమి మీదకు చేరింది అని అర్థం. తుఫాన్ సముద్రంలో తిరుగుతూ ఉంటుంది. ఒక సమయం తర్వాత అది భూమికి దగ్గరగా వచ్చి, (ఉదాహరణకు విశాఖపట్నం లేదా మచిలీపట్నం తీరానికి తాకి) భూమిపైకి వచ్చేస్తుంది. అప్పుడు వాతావరణ శాఖ వారు చెబుతారు: ‘తుఫాన్ తీరం దాటింది (Landfall అయింది) అని. అంటే తుఫాన్ కేంద్రం (చక్రవాతం గుండ్రంగా తిరిగే మద్య బిందువు) భూమిని తాకిన సమయమని అర్థం.

సముద్రం భూమిని తాకడం అని అనడం, కాస్త కవితాత్మకంగా లేదా చిత్రాత్మకంగా వినిపిస్తుంది కానీ వాస్తవంగా ‘సముద్రం భూమిని తాకడం’ అంటే అదే తుఫాన్ తీరం దాటడమనే! అంటే, సముద్రంలోని గాలి-నీటి చలనం (తుఫాన్) భూమిపైకి దూసుకొచ్చిన సమయమని అర్థం. అప్పుడు భారీ గాలులు, అలలు, వర్షాలు వస్తాయి.

తుఫాన్ తీవ్రత అంటే తుఫాన్ ఎంత బలంగా ఉంది అన్నదఅనే సంగతి. ఇది గాలి వేగం, వర్షం పరిమాణం, అలల ఎత్తు వంటి వాటి మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. ఉదాహరణకి:

• సాధారణ తుఫాన్ (Cyclonic Storm): గాలి వేగం గంటకు సుమారు 60–90 కిలోమీటర్లు
• తీవ్ర తుఫాన్ (Severe Cyclonic Storm): గాలి వేగం గంటకు 90–120 కిలోమీటర్లు
• అత్యంత తీవ్ర తుఫాన్ (Very Severe Cyclonic Storm): గాలి వేగం గంటకు 120–165 కిలోమీటర్లు
• ప్రబల అత్యంత తీవ్ర తుఫాన్ (Extremely Severe Cyclonic Storm): గాలి వేగం గంటకు 165–220 కిలోమీటర్లు
• సూపర్ తుఫాన్ (Super Cyclone): గాలి వేగం గంటకు 220 కిలోమీటర్ల కంటే ఎక్కువ

ఇలా గాలి వేగం ఆధారంగా తుఫాన్ ‘తీవ్రత’ మారుతుంది.

          తుఫాన్ బలహీనపడుతుంది అంటే, దాని గాలి వేగం, వర్షం, శక్తి తగ్గిపోతున్నాయి అన్నమాట.

ఇది సాధారణంగా ఇలా జరుగుతుంది: తుఫాన్ భూమిపైకి వచ్చిన తర్వాత సముద్రంలోని వేడి నీరు దొరకదు. గాలి తడితనము తగ్గిపోతుంది. అప్పుడు తుఫాన్ గాలి చక్రం మెల్లగా క్షీణిస్తుంది. దీని ఫలితంగా అది ‘తుఫాన్’ నుంచి ‘తీవ్ర గాలి’ ఆ తర్వాత ‘డిప్రెషన్’ గా మారుతుంది. తుఫాన్ బలపడుతుంది అంటే,  సముద్రం మీద తిరుగుతూ ఉన్నప్పుడు దానికి వేడి నీరు, తడి గాలి ఎక్కువగా దొరికితే, దాని గుండ్రపు గాలి చక్రం వేగంగా తిరుగుతుంది. అప్పుడు అది ‘తీవ్ర తుఫాన్’ గా మారుతుంది. తుఫాన్ శక్తి పెరుగుతుంది, గాలి వేగం పెరుగుతుంది, అలలు ఎత్తు పెరుగుతుంది.

(AI-ChatGpt Generated Chart)

          సులభంగా చెప్పాలంటే: తుఫాన్ తీరం దాటింది అంటే తుఫాన్ భూమిని తాకింది; సముద్రం భూమిని తాకింది అంటే తుఫాన్ భూమిపైకి వచ్చింది (కవితాత్మకంగా); తుఫాన్ తీవ్రత అంటే గాలి వేగం, వర్షం ఎంత బలంగా ఉన్నాయని. తుఫాన్ బలపడింది అంటే తుఫాన్ శక్తి పెరిగిందని. తుఫాన్ బలహీనపడింది అంటే తుఫాన్ శక్తి తగ్గిపోయిందని.

ఇక ఇప్పటి తుఫాన్ ‘మోంథా’ కూడా అలానే పుట్టింది. తుఫానులు ఏర్పడే సముద్ర ప్రాంతం రాజ్యాల అంతర్జాతీయ సమన్వయ ఫలితంగా సిద్ధం చేసిన పేరు సూచిక ద్వారా ఒక్కో తుఫాన్ కు ఫలానా పేరును ప్రకటించడం జరుగుతుంది. బంగాళాఖాతంలో పుట్టిన ఇది, సూర్యుడి వేడి వల్ల ఆవిరి చేకూరి, గాలి తడి ఎక్కువై, గుండ్రంగా తిరుగుతూ భూమి వైపుకి ప్రయాణిస్తోంది. వాతావరణ శాఖ చెప్పే ‘తుఫాన్ తీరం దాటే సమయం’ అంటే , అది ఏ సముద్ర తీరంలోని ఏ చోట భూమిని తాకుతుందో అంచనా. కానీ ఈ అంచనా ఎప్పుడూ ఖచ్చితంగా సరిగ్గా రావడం కష్టం.  ఎందుకంటే తుఫాన్ అనేది చలనశీలమైన ప్రకృతి శక్తి.

వాతావరణ సూచనలు, అంచనాలు  తప్పకపోయినా మారవచ్చు. దానికి కారణాలు ఇవి: సముద్ర ఉష్ణోగ్రత మార్పులు (సముద్రపు నీరు కొద్దిగా చల్లబడినా, వేడెక్కినా తుఫాన్ దిశ, వేగం మారుతుంది). గాలి దిశలు (పై గాలి, కింద గాలి వేర్వేరు దిశల్లో పీల్చితే తుఫాన్ చక్రం వంగిపోతుంది లేదా బలహీనపడుతుంది). భూమి ఆకృతి (భూమి ఎత్తుపల్లాలు, పర్వతాలు, వనాలు గాలి ప్రవాహాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి). సాంకేతిక పరిమితులు (సూపర్ కంప్యూటర్లు, ఉపగ్రహాలు ఉన్నా, తుఫాన్‌లోని సూక్ష్మ మార్పులను ముందుగానే గుర్తించడం కష్టం). ప్రకృతి యొక్క అనూహ్యత (ప్రకృతి లెక్కల్లో మనిషి గణితం ఎప్పుడూ కొంత వెనుకబడి ఉంటుంది. ఒక చిన్న గాలి దిశ మార్పు కూడా తుఫాన్ దిశను వందల కిలోమీటర్లకు తిప్పేస్తుంది).

మరోమారు చెప్పుకోవాలంటే, తుఫాన్ అనేది జీవం లేని గాలిమాత్రం కాదు, అది ప్రకృతిలోని శ్వాస. ఆ శ్వాస ఏ దిశలో సాగుతుందో, ఎంత వేగంగా మారుతుందో అనేది ప్రకృతే నిర్ణయిస్తుంది.