ఆంధ్ర వాల్మీకి (వాసుదాస స్వామి) రామాయణంలో ఛందః ప్రయోగాలు-అయోధ్యా కాండ -6: వనం జ్వాలా నరసింహారావు

ఆంధ్ర వాల్మీకి (వాసుదాస స్వామి) 

రామాయణంలో ఛందః ప్రయోగాలు

అయోధ్యా కాండ -6

వనం జ్వాలా నరసింహారావు

అడవులకు పోవాలనుకున్న కొడుకు నిశ్చయాన్ని, తండ్రి ఆజ్ఞ శ్రీరాముడు జవదాటడనే విషయాన్ని గ్రహించిన కౌసల్య కొడుకును ఆదరించి, దయతో దీవించాలనుకుని ఆశీర్వదించే ఘట్టంలో, శ్రీరాముడితో అన్న మాటలను ఒకచోట "మత్తకోకిలము" వృత్తంలో పద్యంగా మలుస్తారు కవి ఇలా:

మత్తకోకిలము:                   దేవతాయతనంబులన్ రుచి  దేఋ చైత్యములందు నీ

                        చే వరం బగు మ్రొక్కు లందుచుఁ జెన్ను మీరినయామహా

                        దేవతల్  ఋషియుక్తులై  వనిఁ ద్రిమ్మరం జనుచుండు  ని

                        న్వేవిధంబులఁ గాచుచుందురు  నిర్మలం బగుసత్కృపన్ - 25

ఛందస్సు:      మత్తకోకిలము వృత్తానికి ర-స-జ-జ-భ-ర గణాలు. పదకొండో అక్షరం యతి.

తాత్పర్యం:     దేవాలయాల్లో, నాలుగు బాటలు కలిసేచోట, నీచే (రాముడు) మొక్కులుగొంటున్న ఆ మహాదేవతలు, ఋషులతో సహా, అడవిలో తిరుగుతుండే నిన్ను వేయివిధాలుగా రక్షించుదురుగాక.